De Toolbox Tuinstraten is nu voor iedereen gratis beschikbaar! Deze toolbox bundelt kennis, inspiratie en praktijkervaring over tuinstraten uit heel Vlaanderen. Het instrument richt zich tot lokale besturen, ontwerpers, bewoners en organisaties die samen aan de slag willen om van straten aangename, klimaatbestendige en verbindende plekken te maken. In de toolbox vind je methodieken, stappenplannen, tools en voorbeeldprojecten die houvast bieden van verkenning en participatie tot ontwerp, uitvoering en beheer. De praktijkvoorbeelden tonen hoe andere gemeenten en buurten tuinstraten realiseren en welke inzichten daaruit voortkomen. Als levend instrument wordt de toolbox voortdurend aangevuld met nieuwe ervaringen en resultaten vanuit de Green Deal Tuinstraten. Zo groeit het mee met het lerend netwerk en blijft het relevant voor iedereen die aan de slag gaat met tuinstraten.

De Toolbox Tuinstraten werd ontwikkeld in het kader van de Green Deal Tuinstraten, een samenwerking tussen het Departement Omgeving, Infopunt Publieke Ruimte, Viaverda, Vereniging voor Openbaar Groen, Aquafin, FEBE en Commons Lab.

Toegang tot de volledige Toolbox Tuinstraten?

Vul het formulier in

Korte introductie 

Hoe kan je als lokaal bestuur, ook met beperkte middelen, snel werk maken van leefbare, klimaatvriendelijke en veilige straten en pleinen? Grote en dure infrastructuurprojecten zijn daarvoor niet altijd nodig. Ook met kleinere ingrepen kan je vandaag al zichtbare en voelbare verbeteringen realiseren in de publieke ruimte.

In dit webinar tonen we aan de hand van talrijke inspirerende voorbeelden hoe quick wins in de publieke ruimte — kleine, haalbare en betaalbare ingrepen — een groot verschil kunnen maken voor inwoners en bezoekers. Denk aan meer vergroening en ontharding, het verkoelen van straten en pleinen tijdens warme periodes, veiligere en aangenamere schoolomgevingen en het versterken van voetgangersnetwerken.

Aansluitend deelt Baptist Vlaeminck van Stad Leuven concrete praktijkvoorbeelden uit de dagelijkse werking van de stad. Hij laat zien hoe lokale besturen met eenvoudige, doordachte ingrepen vandaag al stappen kunnen zetten richting meer klimaatadaptatie, verkeersveiligheid en leefkwaliteit, zonder te wachten op grote werken. De webinar is een initiatief van Infopunt Publieke Ruimte met ondersteuning van Departement Omgeving.

• Datum: 26 februari 2026
• Tijdstip: 10u00– 11u00
• Online
• Voor wie? Voor lokale besturen, regionale organisaties en studiebureaus

Schrijf hier gratis in

goede voorbeelden geven aan burgers en de publieke ruimte groener en meer klimaatvriendelijk maken.

Om lokale besturen hierbij te ondersteunen, heeft de Provincie Oost-Vlaanderen een inspiratiebundel gemaakt. Deze inspiratiebundel toont praktijkvoorbeelden, aangevuld met andere inspirerende cases en beleidstips. De bundel is alleen digitaal beschikbaar en krijgt regelmatig een update.

Met deze praktijkbundel wil Provincie Oost-Vlaanderen gemeenten concrete inspiratie aanreiken om hun adaptatiebeleid in de praktijk te brengen. Heel wat Oost-Vlaamse steden en gemeenten zijn door de Provincie intensief begeleid bij de opmaak van hun klimaatplan. Bijna alle Oost-Vlaamse gemeenten ondertekenden het Europese Burgemeestersconvenant en het Vlaams Lokaal Energie- en Klimaatpact. Ze engageren zich om tegen 2030 de CO₂-uitstoot op hun grondgebied met minstens 40% te verminderen. Daarnaast werkt de gemeente een adaptatiebeleid uit om de gevolgen van de klimaatverandering zo goed mogelijk op te vangen. Nu zet de Provincie volop in op de uitvoering van deze plannen.

De bundel bevat praktijkvoorbeelden vanuit projectadviezen in het kader van het project 'Zuid-Oost-Vlaanderen renoveert!’, het omgevingscontract en verschillende inspirerende methoden worden in de kijker gezet. De praktijkvoorbeelden in de publieke ruimte dienen als inspiratie voor gemeenten om deze klimaatadaptief in te richten.

Op vrijdag 3 oktober 2025 werden in het Marie-Elisabeth Belpairegebouw in Brussel de laureaten van de Prijs Wivina Demeester 2025 voor excellent opdrachtgeverschap bekendgemaakt. Van de tien genomineerden werden de stad Roeselare, sogent, AG Vespa en vzw Arcade als laureaten geselecteerd. Alle vier tonen ze met hun projecten hoe ze als publieke opdrachtgever op een verantwoordelijke en vooruitstrevende manier een antwoord bieden op de noden van vandaag en inzetten op de doelstellingen van morgen.

De Prijs Wivina Demeester voor excellent opdrachtgeverschap erkent publieke en semipublieke opdrachtgevers die door hun aanpak en zin voor vernieuwing tonen dat ze kwaliteit en duurzaamheid vooropstellen. De prijs werd voor de zesde keer uitgereikt. Deze editie werd voorbereid en georganiseerd in samenwerking met het Platform Kunst in Opdracht (Departement Cultuur, Jeugd en Media).

De jury nomineerde tien opdrachtgevers die met de realisatie van hun projecten getuigen van goed opdrachtgeverschap. Daarna duidde de jury vier laureaten aan:

• de stad Roeselare voor het Moermanpark,
• sogent voor het project Hartetroef,
• AG Vespa voor de Fierensblokken in Antwerpen,
• vzw Arcade voor het kunstwerk Mandorla.

Prijs Wivina De Meester

Laureaat Roeselare

De Vlaams-Brabantse gemeente Pajottegem heeft op zaterdag 27 september het allereerste Wereldrecord Tegelwippen gevestigd. Het Wereldrecord Tegelwippen maakt deel uit van het VK Tegelwippen, een organisatie van het Departement Omgeving en de vzw Breekijzer. 112 burgers gingen een uur lang met tientallen drilboren en breekijzers tegelijkertijd de oude speelplaatsen van de voormalige school op de Markevallei-site te lijf. Samen verwijderden ze 5720 tegels. Nooit eerder slaagden zoveel mensen erin om tegelijkertijd te tegelwippen. Dankzij dit wereldrecord is ook de eerste stap gezet voor het toekomstige dorpspark van Herne. Dit kadert in de plannen voor dorpspark Herne, dat via een Open Oproep procedure werd gegund aan Atelier Horizon (OO4611).

Water in de bodem en uit onze riolen houden door ruimte vrij te maken rond de straatkolk: een kleine ingreep met een grote impact! Het is één van de eenvoudigste en goedkoopste manieren om onze straten klimaatrobuuster te maken en zo ook de leefkwaliteit te verhogen.

Waterland vzw en Breekijzer vzw ontwikkelden samen een actiefiche die technische ploegen, gemeenten en andere terreinbeheerders in vier eenvoudige stappen op weg helpt. De fiche biedt een snelle, praktische en vergunningsvrije aanpak om straten strategisch te ontharden, regenwaterinfiltratie mogelijk te maken en te vergroenen.

Hoe? In vier eenvoudige stappen ga je van kansenanalyse tot uitvoering op het terrein:

1. Ruimte bepalen – ontdek waar strategische ontharding interessant is.
2. Graven – verwijder verharding, maak de bodem los en test de infiltratiecapaciteit.
3. Profileren – vorm een infiltratiekom die water opvangt voor het in de kolk stroomt.
4. Inrichten – plant geschikt groen, voorkom verdichting en zorg voor eenvoudig beheer.

Met deze aanpak creëren we samen meer ruimte voor water, groen én mensen in jouw gemeente.

Download hier de actiefiche en ga zelf aan de slag in jouw gemeente!

Eerder op zoek naar ondersteuning op maat?

Vanuit Gemeente voor de Toekomst helpen Waterland en Breekijzer lokale besturen om interessante locaties te vinden én uit te voeren, met praktische begeleiding, ontwerpadvies, terreinrealisatie en procesondersteuning.

Ontdek hier hoe Breekijzer en Waterland je begeleiden.

Met de Meesterproef 2025 willen het Team Vlaams Bouwmeester samen met het Kabinet van minister Depraetere, het Departement Cultuur, Jeugd en Media (Team Jeugd, Team Infrastructuur en Buitendiensten - Platform Kunst in Opdracht), de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten en de beleidswerkgroep jeugdinfrastructuur van De Ambrassade recent afgestudeerde ontwerpers en beloftevolle jonge kunstenaars de kans bieden om een publieke opdracht te realiseren. De opdrachtgevers en de jonge deelnemers worden hierbij intensief begeleid door het Team Vlaams Bouwmeester en een aantal ervaren ‘meters en peters’. Voor de Meesterproef 2025 kiezen we opnieuw voor een thematische aanpak, met de focus op jeugdinfrastructuur.

"Er is nood aan (publieke) ruimte op maat van kinderen en jongeren. … De Meesterproef met een focus op jeugdinfrastructuur is een mooi traject om hier concreet werk van te maken."

Melissa Depraetere, Vlaams minister van Wonen, Energie en Klimaat, Toerisme en Jeugd

Meesterproef Jeugdinfrastructuur

De Vlaamse Landmaatschappij (VLM) lanceert opnieuw een oproep om lokale projecten rond houtkanten te ondersteunen. Gemeenten, provincies en intergemeentelijke samenwerkingen kunnen hun projectvoorstellen indienen tot 15 juni 2026. De geselecteerde projecten worden bekendgemaakt in het najaar van 2026

“Houtkanten zijn een stille kracht in ons landschap,” zegt Vlaams minister van Plattelandsbeleid Hilde Crevits. “Ze beschermen tegen erosie, bieden schuilplekken aan dieren en slaan koolstof op. Dankzij eerdere oproepen kwamen er al bijna 100 kilometer nieuwe houtkanten bij in Vlaanderen. Met deze nieuwe oproep willen we dat succes verder uitbouwen en lokale besturen stimuleren om te investeren in een levendig en toekomstbestendig landschap.”

Kansen voor lokale besturen

Goedgekeurde projecten kunnen rekenen op een subsidie tot 70% van de projectkosten, met een maximum van 50.000 euro per project. De steun kan ingezet worden voor:

• de aanleg van nieuwe houtkanten,

• het herstel van bestaande houtkanten,

• of het duurzaam beheer ervan.

De VLM moedigt samenwerking aan tussen lokale besturen, regionale landschappen, natuurverenigingen en andere lokale partners. Dergelijke samenwerkingen vergroten niet alleen de impact op het terrein, maar zorgen ook voor een breed maatschappelijk draagvlak.

Houtkanten: meer dan alleen groen

Houtkanten spelen een belangrijke rol in het landschap. Ze helpen regenwater vast te houden, verbeteren de waterhuishouding en gaan verdroging tegen. Dankzij hun structuur vormen ze bovendien waardevolle leefgebieden voor vogels, insecten en kleine zoogdieren.

Door hun open opbouw groeien houtkanten sneller dan bossen en nemen ze efficiënt koolstof op, zowel in de bodem als in het hout. Zo dragen ze bij aan biodiversiteit én aan de strijd tegen klimaatverandering.

Oproep Houtkanten 2025

Ten minste één keer per jaar wordt een oproep gelanceerd die bestemd is voor publieke actoren die een concreet strategisch project realiseren en zo bijdragen aan de ruimtelijke kwaliteit van Vlaanderen. Dat project moet uitvoering geven aan het ruimtelijk beleid op bovenlokaal niveau en de interbestuurlijke samenwerking via gebiedscoalities op het terrein bevorderen.

De projecten hebben een impact op Vlaams niveau, vertrekken vanuit bestaande ruimtelijke visies en bieden maximaal een antwoord op actuele beleidsdoelstellingen. Ze stimuleren de samenwerking en een meer performante regie over de realisatie van een actieprogramma van de ruimtelijke actoren in een strategisch gebied.

Sinds de goedkeuring van het subsidiebesluit in 2007 werden 16 oproepen gelanceerd en werden diverse strategische projecten geselecteerd.

De zeventiende oproep voor de subsidie van strategische projecten is gelanceerd. Een aanvraag indienen kan tot en met 1 april 2026.

Met deze oproep richten we expliciet de aandacht op projecten die bijdragen aan het versterken van klimaatrobuustheid, initiatieven die participatie en een bottom-up benadering bevorderen en/of multifunctioneel ruimtegebruik en verweving stimuleren.

Geselecteerde strategische projecten krijgen een subsidie voor de loonkosten en werkingskosten van een professionele projectcoördinatie, voor 80% van de gemaakte kosten, tot maximum 100.000 euro per jaar, gedurende maximaal 3 opeenvolgende jaren.

Meer info en voorwaarden: https://lnkd.in/esPiztsK

Op donderdag 27 november 2025 verzamelden meer dan 200 bouwprofessionals in de Business Village Ecolys in Namen voor de 13de uitreiking van de FEBE Elements Awards. Architecten, ontwerpers, ingenieurs, aannemers en fabrikanten van prefab beton kwamen samen voor hét jaarlijkse inspiratiemoment waar innovatie, visie en slimme bouwstrategieën centraal staan.

Uit 72 ingezonden projecten selecteerde een onafhankelijke jury de laureaten in vier categorieën: Precast in Buildings, Precast in Structures, Precast in Infrastructure en Precast in Landscape. Alle inzendingen kwamen bovendien in aanmerking voor de Outstanding Precast Award, een bijzondere bekroning voor het project dat de grootste maatschappelijke, technische of architecturale impact genereert. Het aanwezige publiek kende de Publieksprijs toe aan het project “Vergroend dorpshart” in Zonhoven. 

De winnaar in  Precast in Landscape was het project 'Versterk de Scheldekust' in Hulst (NL).  De combinatie van ruwe, organische prefab betonelementen met een zorgvuldig ontworpen landschapsinrichting resulteert in een project dat zowel bescherming, esthetiek als maatschappelijke waarde biedt. Het herstelt de band tussen kustdorpen en de Westerschelde en toont hoe prefab beton een krachtig instrument kan zijn voor identiteit en leefkwaliteit.

Van 6 tot 10 oktober verzamelden deelnemers van over de hele wereld zich in Tirana voor de 25e editie van Walk21. Een boeiende mix van uitwisseling, inspiratie en samenwerking rond het gemeenschappelijke thema: de kracht van te voet gaan en bewandelbare omgevingen.

Het congres benadrukt dat te voet gaan niet alleen als vervoersmiddel mag worden gedefinieerd. Te voet gaan is een katalysator voor gelijkheid, duurzaamheid en een democratische publieke ruimte. Het draagt bij aan bruisende steden, gezonde omgevingen voor mensen en een beter klimaat.

We luisterden naar krachtige speeches van onder meer de burgemeester van Tirana, Anuela Ristani, de Duitse ambassadeur in Tirana Karl Bergner, de Albanese premier, Edi Rama, parlementslid van Albanië, Arbjan Mazniku, Bronwen Thornton (CEO Walk21 Foundation) en Dr. Christian Mettke, programmamanager bij GIZ. We lieten ons inspireren door verhelderende visies en projecten van Sophia Schuff (Gehl – Making Cities for People), Lysianne Desgagné-Etcheverry (Piétons Québec), Chris Precht (Studio Precht), Tijn Loeffen (Gemeente Eindhoven), Abhimanyu Prakash (Global Designing Cities Initiative) en Armin Wagner (GIZ) en vele anderen.

Samen met Jolien Vandoorne en Alan Raposo van International Federation of Pedestrians gaf collega Tom Dhollander, van onze organisatie Voetgangersbeweging, inzichten in hoe er wereldwijd gewerkt wordt aan leefbare publieke ruimtes. Een boeiende blik op de kracht van samenwerkingen wereldwijd. Collega Lieve Snoeckx gaf een presentatie in de sessie ‘The impact of walking to school on health, community and climate’ waarin ze inspirerende voorbeelden en verhelderende onderzoeksresultaten deelde.

Meer lezen: www.voetgangersbeweging.be

De openbare ruimte biedt heel wat mogelijkheden om meer mensen aan het sporten en bewegen te krijgen. Cijfers bevestigen het: heel wat Vlamingen sporten in niet-, licht- of anders georganiseerd verband (Monitor Sport & Bewegen 2023). Deze groep kiest er vaak voor om te sporten in parken, pleinen, bossen en andere openluchtlocaties, in plaats van gebruik te maken van de traditionele en indoor sportinfrastructuur.

De openbare ruimte biedt dus heel wat potentieel om inwoners aan het sporten en bewegen te krijgen. Wil je binnen jouw stad of gemeente zelf aan de slag om meer sport- en beweegprikkels toe te voegen? Op onze nieuwe webpagina vind je o.a. zes argumenten om jouw collega’s en beleidsmakers te overtuigen, een handig stappenplan en zes bouwstenen die elk een essentieel onderdeel vormen van een beweegvriendelijke omgeving.

Ontdek de zes bouwstenen:

• Actieve en duurzame mobiliteit
• Ruimte voor spel
• Ruimte voor sport
• Groenblauwe omgeving
• Toegankelijke ruimte
• Gezonde omgeving

Naast het verzamelen van relevante informatie willen we lokale besturen en andere organisaties inspireren met goede praktijkvoorbeelden. Hiervoor maken we graag gebruik van de Databank Publieke Ruimte. Heb je zelf een inspirerend project dat je wil delen? Laat het ons gerust weten.

Wil je meer weten over het beweegvriendelijk inrichten van je omgeving, of heb je nood aan extra informatie, ondersteuning of advies? Neem dan contact op via freija.maebe@sport.vlaanderen of
 nelis.vancappellen@sport.vlaanderen. We denken graag met je mee.

In het kader van de Green Deal Klimaatbestendige Omgeving werd begin november in Brugge de tweede Wisselboom feestelijk aangeplant. De boom werd uitgereikt aan vzw Waterland, op voordracht van Stad Genk, als erkenning voor hun inspirerende inzet voor een klimaatrobuuste en leefbare omgeving.

De Wisselboom is een symbolische prijs binnen de Green Deal: een levende boom die telkens wordt doorgegeven aan een partner die uitblinkt in klimaatadaptatie. Elke laureaat plant de boom op een betekenisvolle plek en mag een volgende winnaar aanduiden. Zo groeit de Wisselboom uit tot een tastbaar symbool van samenwerking, kennisdeling en engagement.

Samen met Stad Brugge koos Waterland vzw voor een locatie aan de Boninvest, waar water en stad nauw met elkaar verbonden zijn. Die plek sluit perfect aan bij hun werking, waarin water een sleutelrol speelt in het aanpakken van droogte, hitte en wateroverlast, onder meer via het project Waterwijs – Blue4Green.

Tijdens het Lerend Netwerk van 17 november werd intussen ook de derde laureaat van de Wisselboom bekendgemaakt. Die eer ging naar MAAT-ontwerpers, een stedenbouwkundig ontwerpbureau dat elk project aanvat vanuit een sterk maatschappelijk engagement en klimaatbestendige ontwerpprincipes.

Meer info over de wisselboom: over deze wisselboom