Er loopt ook een opdracht voor hooi- en begrazingbeheer met erfgoeddieren in verschillende gebieden.

1.4 Getuigenissen van een Tuinstraat

Ervaringen uit de praktijk tonen hoe Tuinstraten concreet vorm krijgen en welke impact ze hebben op de buurt. Deze getuigenissen bieden niet alleen inzicht in de uitdagingen en succesfactoren, maar werken ook inspirerend voor andere gemeenten en bewoners die met een Tuinstraat aan de slag willen.

IN DE PRAKTIJK

Water als blauwe draad doorheen de hedendaagse architectuur

Colin Charlier, UMAN architect

Water werd lange tijd als een grens ervaren, maar vandaag is het opnieuw een motor voor openheid, verbinding en identiteit in de architectuur. Water is niet langer alleen decor, het wordt een volwaardige plek met landschappelijke, ecologische en sociale dimensies. In Wallonië illustreren verschillende projecten van UMAN architect deze evolutie: architectuur maakt plaats voor het landschap en voor samenleven.

Zo dicht, en toch zo ver...

​​​​​​​
De Maas, ruggengraat van de steden langs haar oevers, vormde eeuwenlang het stedelijk weefsel, hun economische uitwisselingen en het omringende landschap. Toch is de rivier vanaf de moderne tijden vaak naar de achtergrond verdrongen: industriegebieden, wegen en parkeerterreinen hebben de bewoners van de rivier afgesneden.
Dat was onder andere het geval in Hoei, waar het handelscentrum van Batta en de nabijliggende bewoning van de Maas werden gescheiden door een verkeers- en parkeerzone. Een nutsgebied dat geen enkele landschappelijke waarde meer had en gemeden werd door voetgangers. Onze aanpak volgde een eenvoudige logica: we wilden de stad opnieuw verbinden met haar water door middel van open, aaneengesloten en doorwaadbare plekken. Water was niet langer een beperking, maar een bron van rijkdom.

"We wilden Hoei opnieuw verbinden met haar water door middel van open, aaneengesloten en doorwaadbare plekken"

Voortaan kan men vanop de esplanade de Maas overschouwen.

Die transformatie van het stedelijk landschap illustreert de heraanleg van de Batta-esplanade treffend. De oude geasfalteerde parking maakte plaats voor een uitgestrekte, begroeide promenade die de stad naar de Maas toe ontsluit. Het gebied is nu een multifunctionele plek: het biedt een kader voor diverse elementen, terwijl mensen er elkaar ook kunnen ontmoeten in een gezellige sfeer of even komen uitblazen. De rivier is een stedelijke scène geworden, met promenades, zitjes en wandelpaden die de beweging van het water volgen.
De architectuur fungeert hier als een ontvangstplatform. Het ontwerp van de vloer, de niveauverschillen en de textuur van de materialen zorgen voor een vloeiende overgang tussen de stad en de rivier, en bewoners worden uitgenodigd om er even te stoppen, elkaar te ontmoeten en van het landschap te genieten. Het nieuwe straatmeubilair vlak aan de Maas past ook in dit concept: het is gemaakt van beton en heeft tegelijkertijd een functionele en esthetische uitstraling.
Het leven in Hoei, vroeger gescheiden van de rivier, werd door dit project weer verbonden met het water.

Door het smalle perceel wordt het toekomstige project volledig in de lengte en langsheen de Maas uitgewerkt.

La Frayère, een landschap dat natuur en cultuur verbindt


In Lanaye, aan de grens van het natuurpark van de valleien van de Maas en de Berwinne, voerden we een opdracht uit op een locatie met een uitzonderlijke ecologische rijkdom. Op basis van een ontwerpschets van het bureau Focus-ID en Daniel Steenhaut realiseerden we een observatie- en ontdekkingsparcours rond de paaigronden van het gebied, met het nodige respect voor de rust van de plek. In dit landschap is water de leidraad. Het kronkelt, weerspiegelt en geeft ritme aan de wandeling, waardoor het de drijvende kracht achter de ervaring wordt.
Via loopbruggen, infopanelen, uitzichtspunten en observatieposten gaat de bezoeker een dialoog aan met de waterloop, de wetlands en de veranderende reflecties van het water. Elke verandering in het licht, elke rimpeling en elk geruis is zo een zintuiglijke interactie met de levende natuur.

Water is hier niet alleen een natuurlijk element, het geeft ook vorm aan het parcours, bakent ruimten af, creëert bepaalde sferen en maakt van de hele wandeling een poëtische ervaring. De bezoeker is getuige van het leven van de waterloop, van haar bewegingen en wisselvalligheden, alsof het project mee-ademt met het water. Dankzij materialen zoals hout en cortenstaal, blijven de menselijke ingrepen (loopbruggen, infopanelen en uitzichtspunten) discreet. Ze laten het laatste woord aan het water door het in al zijn schoonheid te tonen, zonder enige belemmering.

La Frayère in Lanaye illustreert hoe een project de focus kan leggen op een kwetsbaar ecosysteem en tegelijkertijd een plek kan creëren voor ontmoetingen en collectieve ervaringen. Architectuur vormt er een poëtische link tussen mens en levende natuur.

Vanachter een houten kijkpost zitten de bezoekers van La Frayère in de eerste loge om de fauna en flora van het paaigebied te observeren.

De kijkplatformen lijken op het water te drijven en gaan op in hun omgeving.

Door water opnieuw een centrale plaats te geven en het net te zien als troef, kunnen stad, natuur en samenleving met elkaar verzoend worden

We geven de Maas terug aan Visé


Aan de oevers van de Maas in Visé ten slotte, ontwikkelen we een stedelijk en landschappelijk ecosysteem waarin de rivier een centrale rol speelt. Het geplande fietshotel, dat nog in studie is, past in een globale visie van actieve mobiliteit en hernieuwde verbinding met het water.
Naast de geplande mix van privé-functies (hotel, coworking, horeca), ligt aan het project een duidelijke doelstelling ten gronde: de Maas toegankelijk maken voor de inwoners van Visé. We ontwierpen de RAVeL-paden, de publieke terrassen en de oevers zodanig dat ze een verlengde van de stad naar de rivier toe vormen. Het water wordt niet langer verdrongen naar de achtergrond. Integendeel, het wordt een permanent zichtbare en springlevende horizon, die te voet of met de fiets bereikbaar is en die bezoekers op hun wandelingen en activiteiten begeleidt.

Onder de publieksvoorzieningen bevinden zich rust-, ontmoetings- en speelplekken, die allemaal naar de Maas georiënteerd zijn. Een esplanade, met bomen omzoomde voetgangerszones, een skatepark, pontons en een landschapsplein structureren de omgeving en nodigen uit tot wandelen. Het plein wordt een natuurlijke ontmoetingsplek, met een tribune voor het organiseren van evenementen en een uitsteeksel over de rivier. Het brengt bezoekers op een verrassende manier in contact met het water.
Dit project belichaamt perfect de filosofie van ons bureau: architectuur beschouwen we als een onderdeel van een levend systeem waarin gebouwen, publieke ruimten en natuur een coherent geheel vormen. De rivier is niet langer louter decor, maar wordt een ruimtelijke en poëtische motor die de plek structuur geeft, het gebruik stuurt en ondertussen de geschiedenis van de stad langs het water vertelt.


Bescheidenheid, continuïteit, generositeit


Of het nu gaat om een natuurgebied, een stedelijk centrum of een reconversiezone, wij benaderen water altijd met eenzelfde intentie: benadrukken zonder te overdrijven. Ons bureau staat voor sobere ingrepen, waarbij het ontwerp van de vloer, het licht, de texturen en de vegetatie primeren op monumentale gebaren. Elk project dat we aangaan, bevestigt onze overtuiging dat water een volwaardige publieke ruimte is. Water verbindt plaatsen, inwoners en ruimtelijke schaalniveaus. Het nodigt uit tot vertraging, contemplatie en respect voor het ritme van de natuur.
Door water opnieuw een centrale plaats te geven en het net te zien als troef, kunnen stad, natuur en samenleving met elkaar verzoend worden. Deze ingreep beperkt zich niet tot het verfraaien van de oevers, hij geeft ook een nieuwe invulling aan de relatie van de inwoners met hun omgeving en brengt de natuur terug in het dagelijks leven. Het herinnert er ons ook aan dat de kwaliteit van een openbare ruimte wordt afgemeten aan de manier waarop ze de stad laat ademen op het ritme van de rivier. De architectuur die we daarvoor ontwerpen, wil het landschap niet domineren, maar er zich op een intelligente manier in integreren.


Meer info

​​​​​​​

https://uman.eu/nl/realisations/paaiplaats-van-lanaye
https://uman.eu/nl/realisations/esplanade-batta
https://uman.eu/nl/case-study/creatie-van-een-innovatief-en-duurzaam-ecosysteem-in-vise

Op het masterplan zijn de ingrepen die de Maas dichter bij de inwoners van Visé brengen duidelijk zichtbaar (rustplaatsen, pontons, RAVeL, enz.).