©Trage Wegen

Heihoekse Kerkwegel heraanleg met porfier

Tinneke De Caluwe, Provincie Oost-Vlaanderen

Luna Van Ginderachter, Trage Wegen VZW

De 10 geboden van de ecologische versterking van trage wegen

De natuur in Vlaanderen krijgt weleens de bijnaam postzegelnatuur. Het gemiddelde natuurgebied in Vlaanderen is amper 1 ha groot en die gebiedjes liggen vaak sterk geïsoleerd in het dichtbebouwde landschap. Trage wegen versterken op verschillende manieren de fragiele en versnipperde Vlaamse natuur. Op en langs trage wegen zijn veel zeldzame soorten te vinden. Ze zijn bovendien met hun landelijk en verkeersarm karakter een ecologische verbinding tussen natuurgebieden. Dieren kunnen zich langs die wegen sneller verspreiden. Ze lopen minder gevaar om aangereden te worden en de weg vormt een toegangspoort naar nieuwe leefgebieden. Dat geldt ook voor planten, sommige zaden liften mee met fietsers. Ze worden meegezogen door de luchtverplaatsing die het fietsen met zich meebrengt.

Trage wegen hebben een hoge potentiële natuurwaarde en er zijn meerdere manieren om die waarde te optimaliseren. Om de natuurwaarde te versterken, zijn niet enkel grote ingrepen van belang. Ook kleine bijdragen maken al een wezenlijk verschil. We vatten de belangrijkste maatregelen samen in tien handvaten, zie ze als de tien geboden van de ecologische versterking van trage wegen.

©Trage Wegen

Boskantwegel oeverbeschoeiing

©Trage Wegen

Slokstraatje watersysteem

1. Koester wat is.

Waardeer en bescherm de aanwezige natuurlijke integriteit: vermijd waar mogelijk verstoring van bodem, fauna en flora.

2. Streef naar een holistische inrichting.

Maak een doordacht, duurzaam ontwerp met aandacht voor de omgeving, het ecologisch potentieel, het beoogde gebruik en later beheer.

3. Minimaliseer verharding.

Pas de verhardingsgraad aan het gebruik aan: verhard enkel de oppervlakte die echt nodig is en laat ruimte voor brede bermen.

4. Gebruik natuurlijke materialen

voor halfverharding en/of recycleer ter plaatse bij heraanleg.​​​​​​​

5. Voorzie variatie in soortensamenstelling en structuur

van begeleidende elementen. Speel met vorm, hoogte en breedte van houtige planten.

6. Wees soms lui

en zie de schoonheid in de slordigheid van de natuur. Laat die plassen wanneer ze niet storen, geniet van de bloemen van het kruid op het pad en ontdek het bruisende leven op dood hout.

7. Wees niet lui bij het graslandbeheer

en voer het maaisel altijd af. Op termijn zal je zo steeds minder moeten maaien.

8. Beheer gefaseerd

in ruimte en tijd. Scheer afwisselende zijden van de haag en maai in stroken.

9. Houd rekening met de waterhuishouding

en richt een duurzaam watersysteem in. Vermijd overbodige waterafvoer naar beken en rivieren en voorzie waterberging via brede grachten of wadi’s.

10. Plaats enkel verlichting wanneer echt nodig.

Plaats die dicht bij de grond en pas intensiteit en kleur aan. Compenseer nieuwe verlichting door op een andere plek lichten te doven.

Meer info:

oost-vlaanderen.be/trage-wegen

©Trage Wegen